การเก็บรักษาฟิล์มอยากให้ใช้ได้นานๆ ต้องเก็บในที่อุณหภูมิต่ำกว่า 13องศา หรือ ในตู้เย็นช่องธรรมดา
แต่ถ้าจะใช้ภายในไม่กี่วันไม่กี่เดือน ก็ไม่จำเป็นต้องแช่ในตู้เย็นนะครับ
ยกเว้นฟิล์มที่กำลังจะหมดอายุ ถ้ารีบเอาแช่ตู้เย็นไว้ โอกาสที่ฟิล์มนั้นจะยังถ่ายติดชัดสวยเหมือนฟิล์มใหม่ จะมีสูงกว่าครับ แต่ถ้าฟิล์มหมดอายุมาก่อนแล้ว ประมาณว่า คนขายไม่ใช้เก็บในอุณหภูมิที่ต่ำหรือในตู้เย็น ซึ่งพอเราได้มาแล้ว แล้วเอาไปแช่ตู้เย็น อาจจะไม่ค่อยช่วยอะไรมากนักครับ
การจัดเก็บฟิล์มถ่ายภาพในตู้เย็น: ข้อดี ข้อควรระวัง และคำแนะนำสำหรับช่างภาพฟิล์ม
การจัดเก็บฟิล์มถ่ายภาพให้เหมาะสมเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่ออายุการใช้งานและคุณภาพของภาพถ่าย โดยเฉพาะในยุคที่ฟิล์มเริ่มหายากและมีราคาสูงขึ้น “การเก็บฟิล์มไว้ในตู้เย็น” จึงกลายเป็นคำแนะนำที่พบได้บ่อยในวงการช่างภาพแต่อาจยังมีข้อถกเถียงอยู่บ้างว่าจำเป็นหรือเหมาะสมเพียงใด บทความนี้จะอธิบายข้อดี ข้อควรระวัง และแนวทางการเก็บรักษาที่เหมาะสมสำหรับผู้ที่ใช้งานฟิล์มในระยะยาว
ข้อดีของการเก็บฟิล์มในตู้เย็น
1. ชะลอการเสื่อมของสารเคมี (Slows Chemical Aging) ฟิล์มถ่ายภาพมีองค์ประกอบทางเคมีที่ไวต่ออุณหภูมิ การเก็บไว้ในอุณหภูมิต่ำจะช่วยชะลอปฏิกิริยาเคมีที่ทำให้ฟิล์มเสื่อมคุณภาพ ช่วยยืดอายุการใช้งานและคงความคมชัดของภาพ
2. ลดการซีดจางและการเปลี่ยนค่าสี (Reduces Fading and Color Shifts) ฟิล์มสีโดยเฉพาะมีแนวโน้มจะเกิดการเปลี่ยนค่าสีเมื่อถูกเก็บในอุณหภูมิห้องเป็นเวลานาน การลดอุณหภูมิช่วยลดปัญหาดังกล่าว และรักษาความถูกต้องของโทนสี
3. ป้องกันเชื้อราหรือการเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ (Prevents Fungus Growth) ในสภาพอากาศร้อนชื้นอย่างในประเทศไทย ฟิล์มที่เก็บไม่ดีอาจเสี่ยงต่อการเกิดเชื้อรา การเก็บในตู้เย็นที่ควบคุมความชื้นได้ดีกว่าจึงช่วยลดความเสี่ยงนี้
ข้อควรระวังในการเก็บฟิล์มในตู้เย็น
1. การควบแน่นของไอน้ำ (Condensation Risk) เมื่อนำฟิล์มออกจากตู้เย็นทันที ฟิล์มอาจเกิดหยดน้ำบนผิว ซึ่งอาจทำให้เกิดรอยด่างหรือความเสียหายกับเนื้อฟิล์มได้ ควรวางฟิล์มให้ปรับอุณหภูมิจนเท่ากับอุณหภูมิห้องก่อนใช้งานเสมอ
2. ความผันผวนของอุณหภูมิ (Temperature Fluctuations) การเปิด-ปิดตู้เย็นบ่อยครั้งอาจทำให้อุณหภูมิภายในไม่คงที่ ซึ่งส่งผลเสียต่อคุณภาพของฟิล์มได้ โดยเฉพาะหากเป็นตู้เย็นที่ใช้ร่วมกับการเก็บอาหาร
3. การดูดกลิ่น (Odor Absorption) ฟิล์มอาจดูดซับกลิ่นจากอาหารหรือสิ่งของอื่น ๆ ที่อยู่ในตู้เย็น หากไม่มีการเก็บในภาชนะที่ปิดสนิท เช่น กล่องพลาสติกสูญญากาศหรือซองฟอยล์
คำแนะนำในการจัดเก็บฟิล์มอย่างเหมาะสม
• เก็บในถุงหรือกล่องปิดสนิท เพื่อป้องกันความชื้นและกลิ่น
• ระบุวันที่หมดอายุบนกล่องให้ชัดเจน และเรียงลำดับการใช้งานตามลำดับ
• เมื่อนำออกมาใช้งาน ควรรอให้ฟิล์มปรับอุณหภูมิก่อนเปิดบรรจุภัณฑ์ โดยทั่วไปใช้เวลาประมาณ 1–2 ชั่วโมง
• หากเก็บไว้ระยะยาว (เกิน 1 ปี) ควรเก็บในช่องแช่แข็ง (Freezer) แทนช่องธรรมดา และต้องละลายน้ำแข็งก่อนใช้งานอย่างระมัดระวัง
บทสรุป
การเก็บฟิล์มไว้ในตู้เย็นสามารถช่วยยืดอายุการใช้งานและรักษาคุณภาพของฟิล์มได้อย่างมีนัยสำคัญ อย่างไรก็ตาม ควรใช้อย่างระมัดระวังและมีความรู้ความเข้าใจในปัจจัยที่เกี่ยวข้อง การเลือกวิธีจัดเก็บที่เหมาะสมควรขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้งาน ปริมาณการถ่ายภาพ และสภาพแวดล้อมของแต่ละบุคคล